Piwnice Terroru. Badania w podziemiach “Domu Turka” w Augustowie. - Instytut Pileckiego
Piwnice Terroru. Badania w podziemiach “Domu Turka” w Augustowie.
Liczne napisy świadczące o obecności więźniów przetrzymywanych przez funkcjonariuszy Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Augustowie odkryli konserwatorzy pracujący na zlecenie Instytutu Pileckiego w podziemiach „Domu Turka”.
Piwnice terroru
Badania konserwatorskie w piwnicach “Domu Turka” rozpoczęły się w styczniu 2023 roku. Pomieszczenia wykorzystywano jako cele więzienne w okresie działalności Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego, który mieścił się w “Domu Turka” w latach 1945-1956. Przetrzymywano w nim m. in. żołnierzy polskiego podziemia niepodległościowego – AKO i WiN walczących w okresie powojennym z nową komunistyczną władzą. Na podstawie wcześniejszych analiz historycznych konserwatorzy rozpoczęli pracę nad skrupulatnym odkrywaniem poszczególnych warstw tynków i pobiał pokrywających ściany cel. Po usunięciu warstw tynków datowanych na lata 80. XX wieku udało się im dotrzeć do warstw pobiał datowanych na lata 40. i 50. XX wieku. Na ich powierzchni odkryto liczne napisy świadczące o przetrzymywaniu w piwnicach „Domu Turka” ludzi związanych z polskim podziemiem niepodległościowym.
Ślady zbrodni
Pierwszy etap prac miał na celu ustalenie skali zjawiska. Ilość napisów oraz stan ich zachowania przeszły nasze najśmielsze oczekiwania. Teraz dokumentujemy każdy napis oraz zabezpieczamy znaleziska na czas planowanych prac budowlanych. Zależy nam na tym, aby ustalić tożsamość wszystkich osób, które pozostawiły swój ślad w piwnicach dawnego aresztu śledczego PUBP. Chcemy, aby na przyszłej wystawie stałej te kruche, często ostatnie materialne ślady życia ofiar terroru komunistycznego były należycie wyeksponowane i udostępnione zwiedzającym
– mówi Bartosz Gralicki, Pełnomocnik Dyrektora Instytutu Pileckiego w Augustowie
W toku prac odsłonięto m. in wyryte na ścianach kalendarze prowadzone przez więźniów, aby nie zgubić rachuby czasu, krzyż nad wejściem do jednej z cel, odręczne rysunki, imiona, nazwiska, daty, miejscowości pochodzenia zatrzymanych. Przykładowe treści już rozczytanych napisów to: „Boże ratuj mnie”, „walka o niepodległość”, „zostali aresztowani 23 września 1951” i wiele innych.
„Dom Turka”
Dom Turka to popularna nazwa budynku położonego w Augustowie przy ulicy 3 Maja. W latach 1940-1941 mieściła się tam siedziba rejonowego zarządu NKWD a w latach 1945-1956 – areszt śledczy Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego. W lipcu 1945 r. w tym miejscu mieścił się jeden z obozów filtracyjnych stworzonych przez Sowietów w trakcie Obławy Augustowskiej. Od 2021 r. budynek jest w rękach Instytutu Pileckiego, który tworzy w nim Dom Pamięci Obławy Augustowskiej.
Zobacz także
- W przededniu Obławy Augustowskiej. Suwalszczyzna 1939-1945 | KONFERENCJA NAUKOWA
Aktualności
W przededniu Obławy Augustowskiej. Suwalszczyzna 1939-1945 | KONFERENCJA NAUKOWA
14 i 15 listopada 2024 r. w Augustowie odbyła się konferencja "W przededniu Obławy Augustowskiej. Suwalszczyzna 1939-1945".
- Program konferencji | W przededniu Obławy Augustowskiej. Suwalszczyzna 1939-1945
Aktualności
Program konferencji | W przededniu Obławy Augustowskiej. Suwalszczyzna 1939-1945
Instytut Pileckiego zaprasza na konferencję naukową pt. „W przededniu Obławy Augustowskiej. Suwalszczyzna 1939-1945”, która umożliwi podjęcie dyskusji oraz przedstawienie stanu wiedzy na temat II wojny światowej w odniesieniu do regionu Ziemi Augustowskiej
- Obchody 40. rocznicy śmierci błogosławionego Księdza Jerzego Popiełuszki.
Aktualności
Obchody 40. rocznicy śmierci błogosławionego Księdza Jerzego Popiełuszki.
25 i 26 października zorganizowaliśmy dwa wyjątkowe wydarzenia, w ramach ogólnopolskich obchodów 40. rocznicy męczeńskiej śmierci błogosławionego Księdza Jerzego Popiełuszko.
- Wrzesień w Instytucie Pileckiego w Augustowie
Aktualności
Wrzesień w Instytucie Pileckiego w Augustowie
Działalność prowadzona przez augustowski dział Instytutu Pileckiego jest wyjątkowo szeroka. Sam wrzesień obfitował w wiele wydarzeń kulturalnych, spotkań, konferencji, których motywem przewodnim była Obława Augustowska.
- Podsumowanie II edycji słuchowiska "Obława Augustowska słowami Alicji Maciejowskiej"
Aktualności
Podsumowanie II edycji słuchowiska "Obława Augustowska słowami Alicji Maciejowskiej"
W miniony piątek odbyła się długo wyczekiwana II edycja słuchowiska "Obława Augustowska słowami Alicji Maciejowskiej".
- II Edycja słuchowiska leśnego, poświęconego Obławie Augustowskiej
Aktualności
II Edycja słuchowiska leśnego, poświęconego Obławie Augustowskiej
Już 6 września 2024 roku, przy Kościele pw. Św. Marii Magdaleny w Mikaszówce, odbędzie się II edycja słuchowiska leśnego, poświęconego Obławie Augustowskiej.
- Za nami 3. edycja festiwalu LIPCOWI '45!
Aktualności
Za nami 3. edycja festiwalu LIPCOWI '45!
Za nami 6-dniowy festiwal LIPCOWI '45, organizowany z okazji 79. rocznicy Obławy Augustowskiej! Zapraszamy do obejrzenia relacji z przebiegu wydarzeń przygotowanych przez Instytut Pileckiego, które odbyły się w dniach 6-12 lipca.
- Uroczyste obchody 79. rocznicy Obławy Augustowskiej | 12 lipca - Dzień Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej
Aktualności
Uroczyste obchody 79. rocznicy Obławy Augustowskiej | 12 lipca - Dzień Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej
12 lipca w Augustowie odbyły się organizowane przez dział Instytutu Pileckiego ds. upamiętnienia Obławy Augustowskiej uroczystości, mające na celu upamiętnienie Ofiar największej zbrodni dokonanej przez Sowietów na Polakach po II wojnie światowej.
- Obchody 79. rocznicy Obławy Augustowskiej | Fotorelacja z koncertu LIPCOWI'45
Aktualności
Obchody 79. rocznicy Obławy Augustowskiej | Fotorelacja z koncertu LIPCOWI'45
W sobotę 6 lipca, już po raz trzeci na błoniach rzeki Netty w Augustowie, odbył się wyjątkowy koncert LIPCOWI '45, inaugurujący obchody 79. rocznicy Obławy Augustowskiej.
- "Cukiernia u Turka" powróciła do Augustowa! | fotorelacja
Aktualności
"Cukiernia u Turka" powróciła do Augustowa! | fotorelacja
31 maja Rynek Zygmunta Augusta po raz kolejny przeniósł mieszkańców Augustowa i odwiedzających go turystów w okres XX-lecia międzywojennego, kiedy to w "Domu Turka" mieściła się cukiernia ANGORA!
- Piknik ułański "Ułańskie Serca" | fotorelacja
Aktualności
Piknik ułański "Ułańskie Serca" | fotorelacja
1 czerwca 2024 roku odbyła się pierwsza edycja pikniku ułańskiego „Ułańskie Serca”. Stoiska edukacyjne i pokazy kawaleryjskie to tylko część atrakcji, które odbyły się nad jeziorem Studzieniczna!
- Konkurs fotograficzny "Drugie życie zdjęć Judela Rotsztejna"!
Aktualności
Konkurs fotograficzny "Drugie życie zdjęć Judela Rotsztejna"!
[03.07.2024 r. - Konkurs rozstrzygnięty] Pasjonujesz się fotografią? Inspiracje odnajdujesz w starych kliszach? A może interesujesz się przedwojennym Augustowem? Nie czekaj i zgłoś się do konkursu fotograficznego "Drugie życie zdjęć Judela Rotsztejna"!